Khi được hỏi sai lầm lớn nhất của các bậc cha mẹ khi dạy con cái về tiền bạc là gì, nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett nói: "Đa số phụ huynh đều đợi đến khi con mình bước vào tuổi thiếu niên mới bắt đầu dạy chúng về việc quản lý tiền bạc. Trong khi đó họ phải nên làm điều đó từ khi con cái còn học mẫu giáo".
Tỷ phú 88 tuổi, người sở hữu khối tài sản 88 tỷ USD và là người giàu thứ 4 thế giới cho biết cha là người đã dạy ông những bài học đầu tiên về tiền bạc. Từ khi lên 6 tuổi, ông đã đi bán nước ngọt, tạp chí và kẹo cao su để tích lũy tiền.
"Bố tôi là nguồn cảm hứng lớn cho tôi. Điều quan trọng tôi học được từ ông là cần hình thành thói quen tốt ngay từ những năm tháng đầu đời. Tiết kiệm là một bài học quý giá mà cha đã dạy tôi", Warren Buffett nói.
Một nghiên cứu của Đại học Cambridge cho thấy trẻ em có thể nắm bắt khái niệm cơ bản về tiền khi 3-4 tuổi. Đến năm 7 tuổi, chúng có được các khái niệm cơ bản về liên quan đến hành vi xử lý tài chính trong tương lai.
"Mọi phụ huynh đều nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy con cái về tiền bạc và cách quản lý tài chính. Song nhận thức và bắt tay vào dạy là hai chuyện khác nhau", Buffett nhận định.
Một khảo sát do hãng tư vấn T.Rowe Price thực hiện tại Mỹ vào năm 2018 với 1.014 người có con trong độ tuổi 8-14 và hơn 1.000 người 18-24 tuổi cho thấy chỉ 4% thảo luận chủ đề tài chính với con cái khi chúng dưới 5 tuổi. Khoảng 30% phụ huynh cho biết họ bắt đầu giáo dục con cái về tiền bạc khi chúng 15 tuổi trở lên. Và có tới 14% thừa nhận họ không bao giờ dạy con cái về vấn đề này.
Năm 2011, Buffett làm cố vấn cho một nhóm học sinh sản xuất chuỗi phim hoạt hình dành cho trẻ em mang tên Secret Millionaires Club. Chuỗi phim này gồm 26 tập, mỗi tập đưa ra một vấn đề và giải quyết một bài học về tài chính khác nhau. Tỷ phú cho biết ông đã dạy ba người con của mình những bài học đơn giản về kinh doanh và cuộc sống giống như cách ông hướng dẫn trẻ em trong bộ phim hoạt hình này.
Dưới đây là một số bài học nổi bật và những lời khuyên hữu ích của Warren Buffett dành cho các bậc phụ huynh cách dạy con về tiền bạc như cách ông đã áp dụng với con của mình.
Thứ nhất là rèn cho con suy nghĩ linh hoạt. Mục đích là khuyến khích khả năng tư duy sáng tạo, vượt ra ngoài khuôn khổ, yếu tố này giúp bọn trẻ vượt qua những thách thức tài chính trong tương lai. Buffett khuyên cha mẹ nên dẫn con cái đến bảo tàng nghệ thuật, giải thích cho chúng về phong cách nghệ thuật khác nhau của mỗi tác phẩm. Đặc biệt, họ nên khuyến khích trẻ sáng tạo trong cách vẽ tranh, chẳng hạn như sử dụng dụng cụ đa dạng ngoài cọ vẽ như ngón tay, tăm bông... Sau đó, khuyến khích trẻ tích cực nghĩ ra các ý tưởng tái chế đồ dùng trong nhà để tăng tính sáng tạo, rèn luyện thói quen tiết kiệm và góp phần bảo vệ môi trường.
Thứ hai là học cách tiết kiệm tiền. Để giúp trẻ học cách quản lý tiền bạc cha mẹ cần làm cho chúng hiểu được sự khác biệt giữa mong muốn và nhu cầu. Buffett khuyên cha mẹ nên đưa cho trẻ hai lọ đựng tiền, một lọ dùng để tiết kiệm và một để chi tiêu. Mỗi lần trẻ nhận được tiền từ các nguồn như quà tặng, phần thưởng thì cha mẹ nên ngồi xuống bàn bạc với con, lắng nghe con về cách con sẽ phân bổ giữa tiền tiết kiệm và tiền dùng cho việc chi tiêu ra sao.
Sau đó, phụ huynh nên lập một danh sách gồm từ 5 đến 10 thứ mà trẻ muốn mua và dành thời gian phân tích cho con đâu là thứ mong muốn và đâu là nhu cầu thực tế.
Thứ 3 là giúp trẻ phân biệt sự khác nhau giữa giá cả và giá trị của sản phẩm. Để làm được điều này cha mẹ nên lập danh sách các mặt hàng cần mua sau đó cùng con kiểm tra thông tin về sản phẩm trên tờ rơi, báo và website. So sánh giá cả, chất lượng, chất liệu và xem cửa hàng nào cung cấp giá tốt nhất. Như vậy trẻ sẽ có những nhận định cơ bản về sản phẩm không chỉ qua các thông tin quảng cáo.
Thứ 4 là giúp trẻ đưa ra quyết định tài chính thông minh. Chìa khóa để đưa ra quyết định thông minh là suy nghĩ về cách các lựa chọn khác nhau có thể ảnh hưởng đến kết quả trong tương lai. Buffett khuyên cha mẹ nên nói chuyện với con bạn về lý do gia đình mua các sản phẩm gia dụng như TV, tủ lạnh. Vì sao chọn chúng, nhu cầu của gia đình như thế nào...
"Không bao giờ quá sớm. Những thói quen tài chính được hình thành sớm sẽ giúp trẻ có một tương lai thành công", tỷ phú Buffett nhấn mạnh.
Sơn Nam (Theo CNBC)