Gương mặt tròn, bầu bĩnh, Trần Hoài Nam (15 tuổi, trú ở quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) cặm cụi nhổ cỏ trong khuôn viên trại giam Tân Lập (Phú Thọ), dưới cái nắng nóng. Do án thấp, còn nhỏ tuổi nên lãnh đạo trại sắp xếp để Nam làm công việc nhẹ nhàng. Nam thụ án 5 năm về tội cướp tài sản.
Nghe giám thị gọi lên hội trường, Nam líu ríu vừa đi, vừa lấy tay áo quệt mồ hôi. Phạm nhân nhỏ tuổi nhất trong trại có đôi lông mày rậm, xếch ngược, mặt chùng xuống khi thấy không phải người thân lên thăm mình.
Ngước đôi mắt to, buồn, Nam tâm sự về cuộc đời kém may mắn của cậu ta. "Bố em đang phải thụ án 10 năm vì mua bán trái phép chất ma túy, còn mẹ đã qua đời", Nam mở đầu câu chuyện buồn, giọng gần như phát khóc.
Nam đang phải thụ án 5 năm ở trại giam Tân Lập. Ảnh: Phương Việt. |
Hồi nhỏ, bố Nam nuôi gia đình bằng nghề chạy xe ba gác, sau đó chuyển sang xe ôm. Người mẹ cũng kiếm được tiền với nghề may xuất khẩu. Lúc Nam còn bé, xóm Thanh Nhàn "nổi tiếng" với chợ ma túy hoạt động tấp nập không kể ngày đêm. Nhiều người trong xóm có cuộc sống sung túc nhờ bán buôn hàng trắng này.
Muốn thay đổi cuộc sống, bố Nam đã nhận vận chuyển cho nhóm buôn ma túy trong xóm với tiền công hậu hĩnh. Chỉ trong thời gian ngắn, số tiền ông kiếm được khá nhiều, mẹ con Nam sống sung túc hơn. Trong nhà nhiều vật dụng đắt tiền được sắm sửa.
"Thời gian đó, mẹ em thường phàn nàn chuyện bố đi tối ngày, lúc về trong trạng thái bơ phờ, mệt mỏi", Nam lí nhí. Sau đó, bà mới biết chồng mình bị nghiện ma túy. Làm bạn với heroin, không lâu sau, bố Nam bán dần những vật dụng đã sắm trước đó để thỏa mãn cơn thèm thuốc.
Trong trí nhớ non nớt của Nam, một buổi chiều bố bị cảnh sát đến nhà dẫn đi vì liên quan đến mua bán ma túy, sau đó ông bị kết án 10 năm tù. Mẹ cậu cũng bỏ nghề may ở nhà máy, làm bên ngoài. Mải kiếm tiền để thăm nom chồng, nuôi con, bà lăn ra ốm và qua đời. Nam được ông bà nội nuôi.
Từ ngày mẹ mất, Nam lì lợm, bỏ mặc lời dạy dỗ của người lớn. Cậu ta bỏ học thường xuyên, lang thang trong các quán net, chơi điện tử. Một thời gian sau, Nam bỏ học và dạt trong các quán chat. Cậu ta kết thân với một thanh niên lớn hơn 2 tuổi có cùng hoàn cảnh và kết thành một cặp. Chúng rủ nhau đi cướp để trang trải.
"Bọn em nhắm đến tài xế taxi để cướp vì thấy họ có sơ sở", Nam kể. Một ngày đầu tháng 8/2011, cậu ta và bạn đã dùng mảnh bát vỡ dính máu khống chế một lái xe, dọa có HIV để buộc tài xế đưa tiền. Trước đó, cuối tháng 7/2011, Nam và bạn gây ra vụ cướp taxi khác ngay giữa trung tâm thành phố.
Bây giờ trong trại giam, Nam đang gắng cải tạo thật tốt, chấp hành các nội quy. "Cũng thỉnh thoảng em mới có người nhà vào thăm. Buồn lắm, có lúc em chỉ biết khóc. Nhưng không biết sau này ra ngoài xã hội rồi, em sẽ thế nào", Nam rơm rớm nước mắt.
Trước khi trở lại với công việc, Nam bảo hy vọng sẽ có đủ bản lĩnh để "chống chọi" với cuộc sống, hòa nhập với xã hội và không phạm tội.
Phương Việt