Hà TĩnhNgười dân xã Thạch Long, huyện Thạch Hà, mỗi ngày làm được 3-4 chiếc thúng, rổ, rá... thu nhập một tháng khoảng 4 triệu đồng.
Người dân thôn Hội Cát, Đan Trung và Nam Giang (xã Thạch Long, huyện Thạch Hà) đan rổ, rá, thúng, mủng, mẹt, sàng... hàng trăm năm nay, kế thừa truyền thống từ ông bà, bố mẹ. Trong xã hiện còn hơn 50 hộ dân duy trì công việc để thêm thu nhập bên cạnh làm ruộng.
Người dân thôn Hội Cát, Đan Trung và Nam Giang (xã Thạch Long, huyện Thạch Hà) đan rổ, rá, thúng, mủng, mẹt, sàng... hàng trăm năm nay, kế thừa truyền thống từ ông bà, bố mẹ. Trong xã hiện còn hơn 50 hộ dân duy trì công việc để thêm thu nhập bên cạnh làm ruộng.
Nguyên liệu chính để đan là tre và nứa. Cây tre được người dân ba thôn trồng theo từng khóm bên vườn.
Nguyên liệu chính để đan là tre và nứa. Cây tre được người dân ba thôn trồng theo từng khóm bên vườn.
Cây nứa cao khoảng 7 m, mua với giá 6.000-7.000 đồng/cây từ các xã trong huyện như Việt Tiến, thị trấn Thạch Hà. Nứa được cưa ra thành nhiều khúc, mỗi khúc dài 60 cm để chẻ ra vót mỏng làm nan đan rổ, rá, mẹt và sàng.
Cây nứa cao khoảng 7 m, mua với giá 6.000-7.000 đồng/cây từ các xã trong huyện như Việt Tiến, thị trấn Thạch Hà. Nứa được cưa ra thành nhiều khúc, mỗi khúc dài 60 cm để chẻ ra vót mỏng làm nan đan rổ, rá, mẹt và sàng.
Ông Nguyễn Hữu Sơn, 80 tuổi, trú thôn Nam Giang, xã Thạch Long, chặt tre từ vườn nhà, chia khúc dài gần một mét rồi chẻ ra vót mỏng thành hàng trăm chiếc nan, độ dày của nan khoảng 1,5-2 mm. Ông thường chuẩn bị hai bó nan tre để đan một chiếc thúng.
Ông Nguyễn Hữu Sơn, 80 tuổi, trú thôn Nam Giang, xã Thạch Long, chặt tre từ vườn nhà, chia khúc dài gần một mét rồi chẻ ra vót mỏng thành hàng trăm chiếc nan, độ dày của nan khoảng 1,5-2 mm. Ông thường chuẩn bị hai bó nan tre để đan một chiếc thúng.
Chẻ xong, người thợ bó hàng trăm chiếc nan nứa lại, xoa lên một khúc gỗ dày vát lõm phần giữa để làm rụng những phần xơ nứa.
Chẻ xong, người thợ bó hàng trăm chiếc nan nứa lại, xoa lên một khúc gỗ dày vát lõm phần giữa để làm rụng những phần xơ nứa.
Xong công đoạn chẻ nan, người dân bắt đầu đan phên. Để làm thúng, họ dùng nan tre, thường mất khoảng 3 tiếng để xong một tấm. Thúng dùng đựng các sản phẩm nông nghiệp như lúa, ngô, khoai, lạc.
Xong công đoạn chẻ nan, người dân bắt đầu đan phên. Để làm thúng, họ dùng nan tre, thường mất khoảng 3 tiếng để xong một tấm. Thúng dùng đựng các sản phẩm nông nghiệp như lúa, ngô, khoai, lạc.
Với rổ, rá, mẹt, sàng... người thợ dùng nan nứa, mất 2 tiếng để hoàn thành một phên. Rổ, rá thường nông hơn thúng, dùng đựng thực phẩm, lương khô.
Với rổ, rá, mẹt, sàng... người thợ dùng nan nứa, mất 2 tiếng để hoàn thành một phên. Rổ, rá thường nông hơn thúng, dùng đựng thực phẩm, lương khô.
Các tấm phên tre và nứa sau khi đan xong được hơ trên bếp lửa để làm cứng. Phên gác bếp càng lâu càng tốt, sẽ tạo nên sự chắc chắn cho chiếc thúng sau khi ra thành phẩm.
Các tấm phên tre và nứa sau khi đan xong được hơ trên bếp lửa để làm cứng. Phên gác bếp càng lâu càng tốt, sẽ tạo nên sự chắc chắn cho chiếc thúng sau khi ra thành phẩm.
Ông Sơn dùng tấm phên tre cho vào vành tre được cuộn lại thành hình tròn, đường kính 70 cm để tạo hình chiếc thúng. Sau khi tấm phên lọt vào vành, cụ ông dùng chân đẩy tấm phên và kéo vành về phía mình, căn chỉnh cho cân đối.
Ông Sơn dùng tấm phên tre cho vào vành tre được cuộn lại thành hình tròn, đường kính 70 cm để tạo hình chiếc thúng. Sau khi tấm phên lọt vào vành, cụ ông dùng chân đẩy tấm phên và kéo vành về phía mình, căn chỉnh cho cân đối.
Mỗi chiếc thúng, rổ, rá, mẹt... đều có cấu tạo hai vành, gồm vành trong và vành ngoài. Sau công đoạn vào vành cho sản phẩm, người thợ dùng đục tạo lỗ nhỏ để quấn dây mây xung quanh. Một kg dây mây mua với giá 17.000-18.000 đồng.
Mỗi chiếc thúng, rổ, rá, mẹt... đều có cấu tạo hai vành, gồm vành trong và vành ngoài. Sau công đoạn vào vành cho sản phẩm, người thợ dùng đục tạo lỗ nhỏ để quấn dây mây xung quanh. Một kg dây mây mua với giá 17.000-18.000 đồng.
Ông Sơn bên các chiếc thúng do mình làm ra, giá một chiếc 50.000-55.000 đồng.
Ông Sơn bên các chiếc thúng do mình làm ra, giá một chiếc 50.000-55.000 đồng.
Rổ, mẹt và sàng bán 30.000-35.000 đồng/chiếc.
"Một tháng tôi làm được gần 20 sản phẩm gồm thúng, rổ, mẹt, sàng... đem bán thu về 1,5 triệu đồng tiền lời. Với nhiều gia đình đông nhân lực, một tháng họ làm được gần 40 chiếc, thu 3-4 triệu đồng", ông Sơn nói.
Rổ, mẹt và sàng bán 30.000-35.000 đồng/chiếc.
"Một tháng tôi làm được gần 20 sản phẩm gồm thúng, rổ, mẹt, sàng... đem bán thu về 1,5 triệu đồng tiền lời. Với nhiều gia đình đông nhân lực, một tháng họ làm được gần 40 chiếc, thu 3-4 triệu đồng", ông Sơn nói.
