Sài Gòn là nơi hội tụ tinh hoa ẩm thực của khắp mọi miền đất nước. Không nhất thiết phải vào nhà hàng, quán ăn sang trọng mà ngay trên vỉa hè, đường phố bạn vẫn dễ dàng tìm thấy những món ăn ngon nhưng rất bình dị và gần gũi như gỏi khô bò, bánh tráng trộn, khoai lang chiên…
1. Bánh tráng trộn
Nguyên liệu chính là bánh tráng phơi sương, có nguồn gốc từ Trảng Bàng - Tây Ninh. Người bán xắt nhỏ bánh tráng, trộn chung với các nguyên liệu bò khô, tôm khô, trứng cút, xoài, rau răm, sa tế, muối tôm và một ít quất. Nếu khách hàng muốn ăn chua thì có thể cho nhiều quất hoặc nước me. Bánh tráng trộn không nên để lâu vì như vậy bánh sẽ mềm, không ngon.
Bánh tráng sau khi trộn trở nên mềm nhưng vẫn dai. Ăn một miếng cảm nhận được vị ngọt ngọt chua chua, mùi thơm và dai của bò khô, vị bùi của lạc rang, lại thêm trứng cút vừa béo vừa thơm. Người ăn còn cảm nhận được cái ngon độc đáo của bánh tráng trộn nhờ vào một chút ớt cay và rau răm thái nhỏ.
Bánh tráng trộn không những ngon mà còn rất rẻ, phù hợp với túi tiền của sinh viên. Mỗi phần có giá từ 6.000 tới 10.000 đồng. Hình ảnh các cô cậu học trò trên tay cầm bịch bánh tráng trộn, vừa ăn vừa nói chuyện, cười đùa là cảnh đã trở nên quen thuộc ở trước các cổng trường.
2. Bánh tai yến
Với những người thích ăn quà vặt ở Sài Gòn, có lẽ ai cũng biết đến bánh tai yến, nhưng hiện nay hình ảnh gánh hàng rong bán món bánh này đã thưa thớt dần.
Bánh tai yến có nguồn gốc từ miền Tây, theo chân những người dân quê lên Sài Gòn lập nghiệp. Sở dĩ, bánh có tên gọi là tai yến vì hình dáng bên ngoài của bánh giống như tổ chim yến. Bánh tai yến có công thức chế biến khá đơn giản, nguyên liệu chủ yếu bao gồm đường, bột gạo, một ít bột năng, nước cốt dừa. Dầu ăn cho vào chảo nhỏ, đến khi dầu sôi thì đổ úp từng thìa bột xuống chảo, động tác phải nhanh và dứt khoát để bột bám vào nhau thành hình tròn, không bị rây ra xung quanh. Khi phần bột giữa chín phồng lên, viền bánh cong lại, rám vàng, bánh có hình chiếc nón úp ngược thì vớt ra, xếp bánh lên khăn giấy cho thấm bớt dầu, rồi bày ra đĩa.
Chiếc bánh tai yến đạt yêu cầu và làm người thưởng thức thấy ngon miệng là khi viền bánh giòn, chính giữa bánh mềm dai. Người ta thường ăn bánh tai yến ngay khi còn nóng để thưởng thức vị giòn ngọt của nó, kèm theo đó là ly trà nóng. Nhưng cũng có người để bánh nguội rồi mới thưởng thức, bởi tai yến để càng lâu thì phần ruột bánh càng mềm dai, ăn rất thơm mát. Hiện nay, mỗi chiếc bánh tai yến có giá 5.000 đồng.
3. Bánh bông lan
Bánh bông lan là thứ bánh nướng đậm hương vị Tây nhưng cũng bình dị như bao món quà vặt khác. Chỉ là một ca bột pha sẵn, bếp than đỏ hồng, hai cặp vỉ nướng là người bán đã cho ra lò nhưng chiếc bánh còn nóng hổi và thơm ngon.
Người miền Tây khi làm bánh bông lan thì nguyên liệu chính là bơ để bánh có độ béo và mềm, nhưng những người hàng rong ở Sài Gòn lại sử dụng nước cốt dừa để thay cho bơ, vậy mà những chiếc bánh vẫn cứ xốp mềm, ngọt béo và thoang thoảng hương thơm nước cốt dừa.
Những chiếc bánh của các mẹ, các chị luôn làm vừa lòng người thưởng thức. Chiếc bánh bông lan hoàn hảo phải là chiếc bánh xốp mà không khô, không quá ngọt và quá béo, khi cho vào miệng thì cảm giác vừa mềm vừa thơm hương vị của nước cốt dừa.
Khác với những gánh hàng rong khác, không ồn ào, náo nhiệt, bánh bông lan nằm im lìm bên một góc phố, người bán không vội vàng, khoan thai đổ từng vỉ bánh cho dù có rất nhiều khách đứng đợi xung quanh. Với những ai đã trót yêu thích mùi vị ngọt ngào và hương thơm của bánh bông lan, họ vẫn kiên nhẫn đợi chờ từng vỉ bánh một vì họ biết, lò nướng có hạn và để bánh chín thì cần phải có thời gian.
4. Bánh tàn ong
Lang thang qua các con phố Sài Gòn, nhất là ở những quận trung tâm, bạn có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh những gánh hàng bánh nướng ở một góc phố, hay một vỉa hè nào đấy.
Trên đôi quang gánh đó hầu như có đủ các loại bánh nướng vỉa hè, từ bánh bông lan, bánh chuối nướng và bánh tàn ong. Cũng như các loại bánh nướng khác, nguyên liệu chính làm bánh tàn ong là trứng và bột mì và bột năng. Trứng được đánh tan với đường. Khuấy tan thật đều bột mỳ, bột năng vào hỗn hợp trứng đường, thêm một ít nước và để khoảng 15 phút cho bột nở.
Làm bánh tàn ong không khó nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Những chiếc khuôn đổ bánh được làm nóng, sau đó quét dầu đều vào đáy khuôn và nắp trong của khuôn, gấp khuôn lại, hơ nóng và trở đều hai mặt đế khuôn, nắp… cho khuôn nóng thật đều.
Khi khuôn vừa đủ nóng, mở nắp, khuấy đều bột, múc bột vào đế khuôn, vừa đủ cho bột ngập đều phần đế khuôn nhưng không đầy tràn mép khuôn. Tùy độ nóng của lửa, bánh sẽ chín vàng trong khoảng 4-5 phút.
Chỉ là một chiếc bánh nướng bình dân vỉa hè, nhưng chứa đựng trong đó là ký ức tuổi thơ của mỗi người. Cầm chiếc bánh kẹp vừa mới ra lò khi đó còn mềm, chiếc bánh dẻo dai, hương thơm mộc mạc mà béo ngậy, cái mùi hương ấy làm sao quên được!
Tiêu Phong