Tỷ phú Sun Dawu, 67 tuổi, bị bắt vào tháng 3 năm nay sau khi ngăn cản một doanh nghiệp nhà nước phá dỡ một trang trại đang có tranh chấp đất đai với Tập đoàn Nông nghiệp và Chăn nuôi Dawu - do ông Sun sáng lập. Tập đoàn Nông nghiệp và Chăn nuôi Dawu, sử dụng khoảng 9.000 lao động trong lĩnh vực chế biến gia cầm, sản xuất thức ăn cho vật nuôi và các ngành công nghiệp khác.
Hôm 28/7, Tòa án Nhân dân Gaobeidian, gần Bắc Kinh kết luận Sun đã phạm các tội "tụ tập đông người để tấn công cơ quan nhà nước", "cản trở công việc quản lý của chính phủ", "kích động gây rối", "làm gián đoạn sản xuất và hoạt động, thực hiện cưỡng chế buôn bán, khai thác khoáng sản trái phép, chiếm dụng đất nông nghiệp bất hợp pháp". Tòa tuyên án tỷ phú Sun 18 năm tù và cũng phạt Dawu 3,11 triệu nhân dân tệ (480.000 USD).
"Nếu đây là thời chiến, tôi đã hy sinh từ lâu rồi", ông Sun nói trong một tuyên bố. "Với tính cách của mình, tôi không thể dùng lời lẽ tâng bốc để mang lại nụ cười cho người khác. Tôi không thể làm được. Điều đó đã kết liễu số phận của tôi".
Nhóm luật sư của tỷ phú Sun cho biết "rất thất vọng" với phán quyết của tòa án và sẽ kháng cáo. Theo các luật sư, ông Sun muốn gánh chịu tất cả mọi trách nhiệm và xin minh oan cho các bị cáo khác, bao gồm vợ, hai con trai và anh em trai của ông, những người liên quan đến vụ tranh chấp đất trên.
Sun xuất thân là một nông dân nuôi lợn và thành lập Tập đoàn Nông nghiệp và Chăn nuôi Dawu trị giá hàng tỷ USD. Ông Sun cũng thành lập một "thị trấn công ty" thuộc sở hữu của tập đoàn, nơi hiện thực hóa ý tưởng của ông về một xã hội nông thôn bình đẳng, nơi cư dân được tiếp cận với các dịch vụ y tế, giáo dục và giải trí hoàn toàn miễn phí hoặc với mức giá rẻ.
Thành công của Sun ban đầu được chính quyền Trung Quốc ca ngợi. Tuy nhiên vị tỷ phú này cũng tranh thủ danh tiếng của mình để lên tiếng về nhiều vấn đề bất đồng cũng như chỉ trích chính quyền. Năm 2019 ông công khai chỉ trích chính quyền che đậy mức độ bùng phát của dịch tả lợn châu Phi khiến hơn 100 triệu con lợn chết, gây thiệt hại nặng nề cho nông dân.
Sun không phải là doanh nhân lớn duy nhất bị bỏ tù trong những năm gần đây ở Trung Quốc. Năm 2018, Wu Xiaohui, một nhà tài phiệt nổi lên sau khi mua khách sạn Waldorf Astoria, đã bị kết án 18 năm tù vì lừa đảo các nhà đầu tư. Năm ngoái, Ren Zhiqiang, một ông trùm bất động sản đã nghỉ hưu, bị kết án 18 năm tù vì "vi phạm kỷ luật nghiêm trọng" khi công kích người đứng đầu quốc gia.
Sơn Nam (Theo CNN, Bloomberg)