Ngôi nhà nhỏ của em Tẩn Phúc Ngán (sinh năm 2003) nằm trên núi cao ở thôn Thượng Sơn, thị trấn Tam Sơn Quản Bạ, tỉnh Hà Giang. Căn nhà trống trước hở sau, mùa đông gió lùa vào lạnh buốt sống lưng. Bao năm nay, nhà Ngán quanh quẩn với cái đói, cái nghèo. Mèn mén (chế biến từ ngô) là món ăn chính của gia đình em trong những ngày giáp hạt.
Mẹ của Ngán bảo, ở đây đá chồng nên đá, muốn có đất sản xuất phải vốc từng nắm đất cho vào hốc đá để trồng ngô. Cái nương cách nhà cả nửa buổi đi bộ mới đến nơi. "Để có được một gùi ngô, cả nhà phải làm lụng rất vất vả nhưng được mùa hay mất mùa trông cả vào ông trời. Nhà nghèo nên mấy đứa con của tôi đi học vất vả lắm", mẹ Ngán tâm sự.
Nhà đông anh em nên việc thiếu ăn, thiếu mặc là chuyện cơm bữa. Nhưng dù khó khăn, anh em Ngán vẫn rất chịu khó học hành. Giữa mùa đông, tháng giá, áo chưa đủ ấm, cơm chưa đủ no, em vẫn kiên trì cắp sách tới trường. Đường tới trường vừa xa vừa lầy lội khó đi. Hàng ngày, Ngán phải dậy từ 5h mới kịp đến lớp. Bố mẹ cũng dành dụm mua tiền mua cho em một chiếc xe đạp để làm phương tiện đến trường. Nhưng đường nơi đây rất khó đi, dốc nối dốc, nền đường đất đá lổn nhổn. Ngày nắng còn đỡ, những ngày mưa thì Ngán toàn phải dắt bộ là chính. Có những khi mưa bão, em còn phải mang theo cơm nắm để ăn và nghỉ lại tại trường.
Suốt mấy năm qua, dù gặp nhiều trở ngại nhưng Ngán chưa bỏ học buổi nào. Em chăm chỉ học tập theo lời thầy cô để làm người và có kiến thức giúp mình, gia đình cùng xã hội. Năm học vừa rồi, Ngán là một trong số ít học sinh đạt danh hiệu học sinh tiên tiến của trường. Vừa lễ phép, vừa chăm ngoan, lại rất nhiệt tình tham gia các hoạt động tập thể ở trường, cậu bé luôn được các bạn quý mến vì luôn giúp đỡ bạn bè trong lớp cùng tiến bộ trong học tập.
Tan trường, cậu lại nhanh chóng đạp xe về nhà giúp bố mẹ. Hay lam hay làm, em nấu cơm cho gia đình rồi ra vườn, lên nương cắt rau về nuôi lợn. “Con cố gắng làm tốt mọi việc để bố mẹ bớt phần vất vả, con thương bố mẹ lắm vì nhiều lần bố mẹ bị bệnh mà không có tiền đi bệnh viện chữa trị. Con ước mơ sau này sẽ trở thành bác sĩ để chữa bệnh cho bố mẹ và cả bà con người Dao nơi đây nữa”, Ngán nói.
Không chỉ có Ngán mà hàng nghìn trẻ em ở các xã khó khăn của tỉnh Hà Giang vẫn đang nỗ lực vượt qua hoàn cảnh khó khăn để đến trường. Để tiếp sức cho trẻ em vùng cao nơi đây tiếp tục được đến trường, Tập đoàn Viettel đã triển khai chương trình "Vì em hiếu học".
Theo ông Lê Đăng Dũng, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Viettel, trong quá trình triển khai kinh doanh các dịch vụ viễn thông ở vùng sâu, vùng xa, Tập đoàn nhận thấy các em học sinh ở nơi đây còn rất nhiều khó khăn, thiếu thốn, ngay cả những vật dụng, đồ dùng học tập đơn giản nhất. Nhiều em có nguy cơ phải bỏ học vì gia đình quá nghèo, không có điều kiện đến trường.
“Vì vậy chúng tôi ấp ủ thực hiện một chương trình tiếp sức cho sự hiếu học của các em thật dài hơi, làm tới tận cấp xã để tất cả các em học sinh đều nhận được sự hỗ trợ cho học tập, cảm thấy được quan tâm và động viên. Kết quả là chương trình 'Vì em hiếu học' với thông điệp 'Khi triệu ước mơ nhỏ cần một nghĩa cử lớn' đã được triển khai sau hàng năm trời chuẩn bị", ông Phương chia sẻ.
Chương trình khuyến học "Vì em hiếu học" sẽ kéo dài trong 10 năm. Theo đó, ngay trong năm đầu tiên triển khai, Viettel trao 26.000 suất học bổng với tổng trị giá 26 tỷ đồng cho các em học sinh nghèo hiếu học trên toàn quốc. Chương trình sẽ được triển khai xuống tận cấp xã, trong đó ưu tiên 2.331 xã nghèo theo Chương trình 135 và 311 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển.
Mỗi xã có 10 em nhỏ gia đình nghèo nhưng có học lực khá sẽ được chọn để trao học bổng hàng năm, mỗi suất trị giá một triệu đồng. Số tiền này sẽ được quy đổi sang dụng cụ học tập, các khoản đóng góp trực tiếp cho nhà trường hoặc phương tiện đến trường cho các em, giúp hàng nghìn học sinh vùng cao không phải bỏ học giữa chừng.
Minh Trí