Tuần trước quỹ đầu tư Reliance Retail Ventures, thuộc sở hữu của người giàu nhất châu Á Mukesh Ambani, cho biết sẽ mua lại các hoạt động bán lẻ, thương mại, hậu cần và kho bãi của tập đoàn bán lẻ truyền thống hàng đầu Ấn Độ Future Group với giá 3,4 tỷ USD. Thỏa thuận này cho phép Reliance Retail tiếp cận khoảng 1.800 cửa hàng thuộc các thương hiệu nổi tiếng của Future Group là Big Bazaar, FBB, EasyDay, Central và Foodhall.
Với thương vụ này, tỷ phú Ambani đã có một bước nhảy vọt trong lĩnh vực bán lẻ, bỏ lại phía sau tất cả đối thủ trong nước và quốc tế, bao gồm cả Amazon của người giàu nhất thế giới Jeff Bezos tại thị trường Ấn Độ.
"Reliance đã đi trước nhiều đối thủ. Thương vụ này cũng củng cố thêm vị thế của họ trong ngành", Arvind Singhal, Chủ tịch của công ty tư vấn quản lý bán lẻ Technopak Advisors, nhận định.
Thị trường bán lẻ của Ấn Độ ước tính đạt 1,3 nghìn tỷ USD vào năm 2025 so với mức 700 tỷ USD vào năm 2019. Tiềm năng khổng lồ này đã thu hút các nhà bán lẻ toàn cầu đến với quốc gia Nam Á, trong đó nổi bật nhất là hai gã khổng lồ bán lẻ Mỹ là Walmart và Amazon.
Reliance Retail bước chân vào lĩnh vực bán lẻ vào năm 2006 và hiện là nhà bán lẻ lớn nhất Ấn Độ tính theo số lượng cửa hàng ngay cả trước khi có thỏa thuận mua lại với Future Group. Tập đoàn này điều hành hơn 10.000 cửa hàng ở các hạng mục như cửa hàng độc lập, siêu thị, cửa hàng đặc sản, trên nhiều phân khúc khác nhau. Hiện Reliance Retail đẩy mạnh đầu tư vào thương mại điện tử để cạnh tranh trực tiếp gã khổng lồ Amazon tại quê nhà.
Tháng 11/2019, Reliance Retail ra mắt JioMart, một kênh bán hàng trực tuyến dành cho các cửa hàng tạp hóa của tập đoàn. JioMart được ra mắt với dịch vụ đặt hàng qua ứng dụng tin nhắn WhatsApp. Điều này đã mang lại cho JioMart tiềm năng khai thác cơ sở người dùng khổng lồ của WhatsApp với hơn 400 triệu tài khoản.
Gần đây, Reliance Industries đã mua 15% cổ phần của nhà bán lẻ đồ lót trực tuyến Zivame và phần lớn cổ phần của nhà bán lẻ thuốc trực tuyến Netmeds. Reliance cũng đang đàm phán để mua cổ phần của các nhà bán lẻ trực tuyến khác như hãng nội thất Urban Ladder và ứng dụng giao hàng tạp hóa Milkbasket.
Trong khi tỷ phú Ambani cố gắng đánh chiếm thị phần trực tuyến thì Amazon của Bezos đang cố gắng khai thác các cơ hội ngoại tuyến. Kể từ khi gia nhập Ấn Độ vào năm 2013, Amazon đã đầu tư hơn 5 tỷ USD vào hoạt động kinh doanh của mình tại đây. Đầu năm nay, gã khổng lồ thương mại Mỹ đã cam kết đầu tư 1 tỷ USD khác trong vòng 5 năm tới.
Bất chấp sự cạnh tranh gay gắt từ tập đoàn kỳ lân Flipkart (hiện thuộc sở hữu của Walmart) và một loạt công ty thương mại điện tử khác, Amazon vẫn cố gắng khẳng định mình là một trong những ông lớn bán lẻ tại Ấn Độ. Tuy nhiên, thương mại điện tử vẫn là một phần của ngành bán lẻ ở đất nước này. Năm 2019, doanh số bán hàng trực tuyến chỉ chiếm 1,6% trong lĩnh vực bán lẻ của Ấn Độ. Do đó Amazon đã cố gắng thâm nhập vào lĩnh vực bán lẻ truyền thống nơi đây. Năm 2017, Amazon đã mua 5% quyền sở hữu trong chuỗi cửa hàng bách hóa Shoppers Stop. Và vào 2018, Amazon tiếp tục đầu tư vào chuỗi bán lẻ thực phẩm và hàng tạp hóa More của Aditya Birla Group.
Hồi tháng một, Amazon đã mua lại 49% cổ phần của Future Coupons, công ty con của Future Retail. Mặc dù hoạt động kinh doanh của Future Coupons chỉ giới hạn ở các giải pháp thanh toán giá trị gia tăng như thẻ quà tặng công ty, thẻ khách hàng thân thiết và thẻ thưởng cho khách hàng doanh nghiệp, nhưng thỏa thuận này đã mang lại cho Amazon khoảng 3,6% cổ phần trong Future Group.
Những thương vụ mua lại này đã mang lại lợi ích cho Amazon, nhưng vẫn chưa đủ. Nhiều chuyên gia nhận định Amazon của Bezos hụt hơi trong cuộc đua ở lĩnh vực bán lẻ tại Ấn Độ so với Reliance của Ambani.
"Chúng tôi không thể nói rằng sự cạnh tranh đã trở nên gay gắt bởi nếu điều đó xảy ra thì cần có những cầu thủ có sức mạnh hoặc khả năng tương tự. Tuy nhiên các nhà bán lẻ nước ngoài như Amazon và Walmart có phạm vi tiếp cận hạn chế do các hạn chế chính sách hiện có", ông Singhal nhận định.
Cuộc chiến giành người tiêu dùng tại Ấn Độ cả truyền thống và trực tuyến đang ngày càng khốc liệt. Trong khi Amazon cam kết đổ 5,5 tỷ USD vào thị trường này thì Walmart năm 2018 cũng mua hãng thương mại điện tử hàng đầu Ấn Độ là Flipkart với giá 16 tỷ USD. Còn Reliance của tỷ phú Ambani thì liên tục mua lại loạt công ty bán lẻ trực tuyến để mở rộng mảng thương mại điện tử.
Sơn Nam (Theo Quartz India)