Để miêu tả về thời điểm tồi tệ nhất của thị trường bất động sản đắt đỏ nhất thế giới lúc này, các chuyên gia cho rằng chỉ cần nhìn vào gia tộc Kwok - đứng sau đế chế bất động sản lớn nhất Hong Kong Sun Hung Kai Properties Ltd. Chỉ trong 12 tháng qua, tài sản của nhà Kwok đã bốc hơi 8 tỷ USD - mức giảm mạnh nhất trong số các gia đình giàu nhất châu Á trong bảng xếp hạng các gia tộc thống trị thế giới của Bloomberg.
Tài sản của nhà Kwok sụt giảm mạnh chủ yếu do tác động của cuộc khủng hoảng chính trị, biểu tình liên tiếp tại Hong Kong và đại dịch Covid-19. Theo Bloomberg, đây là thời điểm khủng hoảng chính trị và kinh tế tồi tệ nhất của Hong Kong kể từ năm 1997, khiến giá cổ phiếu của Sun Hung Kai Properties giao dịch ở mức thấp hơn một nửa giá trị tài sản ròng của công ty. Hiện tài sản của gia tộc Kwok chỉ còn 30,4 tỷ USD, theo xếp hạng của Bloomberg.
Với danh mục đầu tư gồm các tòa nhà văn phòng, khách sạn, trung tâm mua sắm và khu chung cư, Sun Hung Kai từng thu được nhiều lợi nhuận hơn so với hầu hết các công ty khác. Tuy nhiên, hiện các nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu nhà bất động sản này bởi mối lo ngại rằng thời đại của trung tâm tài chính tự do Hong Kong đã kết thúc khi Trung Quốc ban hành các chính sách siết chặt ở đặc khu này.
"Giá trị lâu dài của những tài sản này gắn liền với Hong Kong và sự sáp nhập của Hong Kong vào Trung Quốc. Tăng trưởng trong tương lai sẽ không cao như quá khứ", Gilles Hilary, giáo sư trường Kinh doanh McDonough của Đại học Georgetown, nhận định về thị trường bất động sản Hong Kong.
Trong khi đó gia đình Kwok vẫn bày tỏ sự tin tưởng vào sự tăng trưởng của thị trường Hong Kong. Thậm chí người đứng đầu gia tộc Raymond Kwok - chủ tịch Sun Hung Kai - còn bày tỏ quan điểm ủng hộ luật an ninh mới gây nhiều tranh cãi.
Sun Hung Kai cũng bắt đầu da dạng hóa hoạt động kinh doanh ra ngoài Hong Kong. Tháng 8/2019, Sun Hung Kai bổ nhiệm thành viên hội đồng quản trị đầu tiên từ Trung Quốc đại lục. Tập đoàn này đang xây dựng một trong những dự án thương mại lớn nhất từ trước đến nay tại Thượng Hải và đã trả 1,9 tỷ USD năm ngoái để thâu tóm một khu đất ven biển ở thành phố Hàng Châu. Khoản đầu tư mới lớn nhất của tập đoàn này ở Hong Kong cũng hướng đến Trung Quốc khi chi 5 tỷ USD để thâu tóm khu đất nằm trên một nhà ga đường sắt xuyên đại lục vào tháng 11 năm ngoái.
"Việc thúc đẩy tăng cường quan hệ với đại lục là điều dễ hiểu khi đứng trước những thách thức mới ở Hong Kong. Đó là chiến lược chắc chắn phải thực hiện", Jackson Wong, giám đốc quản lý tài sản tại Amber Hill Capital Ltd Hongkong, nhận định. "Tuy nhiên các nhà phát triển bất động sản ở Hong Kong đã phải vật lộn để tạo ra lợi nhuận ở Trung Quốc, một phần vì họ thiếu các 'mối quan hệ' làm nền tảng cho thành công kinh doanh ở đại lục".
Sun Hung Kai cho biết vẫn tập trung vào thị trường Hong Kong, nơi đóng vai trò quan trọng là một trung tâm tài chính của thế giới. "Tập đoàn sẽ duy trì sự tập trung mạnh mẽ vào Hong Kong trong tương lai vì chúng tôi hoàn toàn tin tưởng vào nguyên tắc 'một quốc gia, hai chế độ"', đại diện Sun Hung Kai nói. Tập đoàn bất động sản này hiện có khoảng 80% tài sản ở Hong Kong.
Sun Hung Kai được Kwok Tak-seng thành lập vào năm 1972. Qua nhiều thập kỷ, gia đình Kwok đã biến công ty trở thành một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Hong Kong, đặt nền móng cho sự giàu có của ba thế hệ. Các con trai của ông Kwok Tak-seng là Walter, Thomas và Raymond, nắm quyền kiểm soát khi ông qua đời năm 1990.
Khi cuộc khủng hoảng tài chính châu Á và đại dịch SARS từ 1998 đến 2003 đẩy thị trường bất động sản Hong Kong vào thời điểm tồi tệ nhất, gia đình Kwok đã đầu tư mạnh để xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế, tổ hợp văn phòng và trung tâm thương mại sang trọng quanh thành phố. Các tài sản này được xem là biểu tượng của Sun Hung Kai và cũng là nơi có giá cho thuê cao nhất thế giới.
"Tài chính mạnh cho phép gia tộc này chịu đựng một mùa đông dài và lạnh lẽo. Họ có khoản dự trữ dồi dào", Joseph Fan, giáo sư tài chính tại Đại học Hong Kong, nhận định về tác động của tình hình sụt giảm thị trường bất động sản Hong Kong với đế chế Sun Hung Kai.
Trong khi đó, cổ phiếu của Sun Hung Kai có thể trở thành mục tiêu hấp dẫn cho những nhà đầu cơ có tài chính mạnh. Theo dữ liệu của Bloomberg, giá cổ phiếu của Sun Hung Kai từng giảm xuống đáy vào tháng 8/1998 và tăng lên gấp ba lần chỉ sau hai năm. Tuy nhiên trong ngắn hạn, Hong Kong vẫn đang vật lộn với sự sụp đổ kinh tế từ các cuộc biểu tình chống chính phủ và làn sóng Covid-19 mới. Thành phố sa lầy trong suy thoái kinh tế sâu nhất trong lịch sử, tỷ lệ văn phòng bỏ trống cao nhất trong 15 năm qua, giá thuê trung tâm mua sắm đang lao dốc và giá nhà đã giảm từ mức cao nhất mọi thời đại.
Còn một điều khiến các nhà đầu tư quan tâm đó chính là lục đục nội bộ trong gia tộc Kwok. Những năm 2000, ba con trai của nhà sáng lập Kwok Tak-seng là Walter, Thomas và Raymond - thế hệ thừa kế thứ hai, xảy ra nhiều mâu thuẫn, tranh chấp quyền điều hành Sun Hung Kai. Walter - anh cả từng lật đổ em trai mình là Thomas để nắm giữ vị trí chủ tịch Sun Hung Kai vào năm 2008. Tuy nhiên ông Walter lại bị chính em út Raymond giành lấy vị trí chủ tịch của Sun Hung Kai kể từ tháng 12/2011. Ông Walter qua đời vào năm 2018 và để lại cổ phần của mình ở Sun Hung Kai cho hai con trai. Trong khi đó ông Thomas đi tù 5 năm vì cáo buộc tham nhũng vào năm 2014 và gần đây trở lại quản lý một công ty con sau mãn hạn.
Ở thế hệ thừa kế thứ ba của gia tộc Kwok tại Sun Hung Kai, hiện chưa có ứng cử viên hàng đầu cho vị trí lãnh đạo tập đoàn. Con trai của ông Thomas là Adam hiện điều hành công việc kinh doanh bất động sản của công ty ở miền nam Trung Quốc, trong khi con trai của Walter là Geoffrey quản lý bộ phận khách sạn. Con trai cả của Raymond, Edward, là giám đốc công ty con và con trai thứ Christopher giám sát việc bán hàng, quản lý dự án và cho thuê bất động sản thương mại, nhà ở.
"Vẫn còn phải xem liệu thế hệ thứ ba có khả năng đối phó với nhiều thách thức phía trước hay không", giáo sư tài chính Joseph Fan nhận định.
Sơn Nam (Theo Bloomberg)