Ngày 9/5, anh Trần Khắc Đạt (33 tuổi, trú phường Vinh Tân, thành phố Vinh, Nghệ An) phản ánh việc một ngày trước tới UBND phường Vinh Tân làm giấy khai sinh cho con trai thứ 3 được hơn một tuần tuổi.
Tại đây anh Đạt được cán bộ dân số kế hoạch hoá gia đình thông báo quy định "tự nguyện" đóng 2 triệu đồng thì mới được nhận giấy khai sinh.
Để có tấm giấy khai sinh cho con, anh Đạt đã chấp nhận đóng 2 triệu đồng, đồng thời ký vào một bản cam kết với nội dung "tự nguyện đóng một khoản phí ít nhất 2 triệu đồng cho ban dân số kế hoạch hoá để góp phần đầu tư cho công tác dân số kế hoạch hoá của địa phương".
"Từ trước tới nay vợ chồng tôi chưa được tuyên truyền về quy định này. Nói là tự nguyện nhưng tại sao lại ràng buộc phải đóng tiền thì mới được nhận giấy khai sinh?", anh Đạt bày tỏ bức xúc.
Trong bản cam kết mà anh Đạt đã ký có ghi nội dung: "Sau khi nghiên cứu và hiểu rõ các quy định về chính sách dân số kế hoạch hoá gia đình, chúng tôi tự nguyện cam kết với chính quyền nội dung sau: Không vi phạm chính sách dân số kế hoạch hoá gia đình. Nếu vi phạm, chúng tôi xin chịu trách nhiệm và chấp nhận mọi hình thức xử lý kỷ luật theo quy định như: Bị khiển trách và phê bình công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương; Bị xử lý theo quy định của hương ước, quy ước nơi cư trú; Không được xét danh hiệu gia đình văn hoá. Ngoài ra chúng tôi tự nguyện đóng một khoản phí ít nhất 2 triệu đồng...".
Bà Dương Thị Bích Ngọc, cán bộ kế hoạch hoá gia đình (phường Vinh Tân, thành phố Vinh), cho biết tất cả các hộ gia đình trong diện sinh con thứ 3 trở lên khi tới làm giấy khai sinh đều được phổ biến quy định "tự nguyện" đóng khoản phí ít nhất 2 triệu đồng này.
Theo bà Ngọc, quy định này được đơn vị thực hiện dựa vào nghị quyết số 170 của Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An ban hành tháng 7/2015. Nội dung nghị quyết nói về một số chính sách dân số kế hoạch hoá gia đình trên địa bàn tỉnh.
Cụ thể, tại mục 4 điều 2 của nghị quyết này nêu rõ: Các đối tượng vi phạm chính sách dân số kế hoạch hoá gia đình thì xử lý theo quy định của pháp luật; theo bản cam kết thực hiện chính sách dân số kế hoạch hoá gia đình và quy ước, hương ước của địa phương, tổ chức đoàn thể cơ sở.
"Quy định tự nguyện nộp khoản phí 2 triệu đồng theo tôi không phải là hình thức bắt ép mà chỉ là mục đích tuyên truyền vận động cho mọi người dân hiểu được chính dân số của địa phương", bà Ngọc nói và cho biết trên thực tế năm 2016 có vài trường hợp cương quyết không nộp khoản tiền "tự nguyện" dù cán bộ đã nhiều lần tuyên truyền. Cuối cùng, cán bộ phường cũng đã cấp giấy khai sinh cho họ mà không còn cách nào khác.
Cán bộ dân số cho rằng người dân phản ánh không được tuyên truyền phổ biến quy định này là do "trong lúc cán bộ dân số đi tới trực tiếp từng hộ để gặp gỡ thì có thể họ vắng nhà không gặp".
Theo số liệu thống kê của cán bộ kế hoạch hoá gia đình phường Vinh Tân (TP Vinh), năm 2016, phường Vinh Tân có 28/206 cháu bé thuộc diện con thứ 3 trở lên (chiếm 13,5%). Tổng số tiền "tự nguyện" mà xã thu được của những trường hợp này là 50 triệu đồng.
4 tháng đầu năm nay có 9/45 cháu thuộc diện con thứ 3.
Anh Thư