Tòa án Cấp cao Seoul hôm 18/1 tuyên án tù Lee Jae-yong - Phó Chủ tịch Samsung Electronics, vì tội hối lộ liên quan đến cựu Tổng thống Park Geun-hye. "Thái tử Samsung" đã bị bắt giam ngay sau khi bản án được tuyên hôm 18/1. Việc người thừa kế Samsung trở lại nhà tù diễn ra chưa đầy 3 năm sau khi ông này được hưởng án treo.
Tòa án Cấp cao Seoul lần đầu tiên bỏ tù Lee vào năm 2017 vì hối lộ và vài tội danh khác liên quan tới cựu Tổng thống Park Geun-hye. Lee bị giam giữ một năm, sau đó được giảm án và thả tự do vào năm 2018 sau khi kháng cáo. Tòa án Tối cao đã lật lại phán quyết đó và ra lệnh xét xử lại vào năm 2019.
Tất cả rắc rối của Lee bắt nguồn từ một vụ sáp nhập gây tranh cãi vào năm 2015. Lee đã thông qua một người bạn của cựu Tổng thống Park Geun-hye để tặng ngựa và nhiều khoản tiền giá trị hàng triệu USD để giành được sự ủng hộ của chính phủ trong thương vụ sáp nhập hai công ty con của Samsung, giúp ông tăng thêm quyền lực và "dọn đường" cho kế hoạch tiếp quản quyền điều hành tập đoàn. Bà Park đã bị phế truất, luận tội và tuyên án 20 năm tù với nhiều tội danh, bao gồm cả tội nhận hối lộ từ Lee.
Chae Yi-bai, một nhà lập pháp Hàn Quốc, nhận định: "Đây là tin sốc đối với Samsung, nhưng công ty nên kết thúc cuộc tranh cãi pháp lý kéo dài này và tiến về phía trước. Vì Lee đã ngồi tù một năm, nên tập đoàn này lại sẽ có năm rưỡi nữa thiếu đi người lãnh đạo".
Phán quyết của Tòa án ngày hôm nay đã làm tiêu tan hy vọng của những người ủng hộ Lee Jae-yong và các lãnh đạo công ty khi đề nghị tòa án khoan hồng với Tập đoàn Samsung vì vai trò của Lee trong việc khắc phục khó khăn kinh tế do Covid-19 gây ra. Tuy nhiên, phán quyết mới nhất với người thừa kế Samsung được các nhà hoạt động chống tham nhũng ở Hàn Quốc hoan nghênh.
Cổ phiếu của Samsung Electronics đã giảm hơn 4% sau khi bản án được tuyên. Một luật sư cho Lee nói rằng đây là phán quyết "đáng tiếc". Samsung Electronics từ chối bình luận về kết quả.
Trong khi công việc kinh doanh hàng ngày của Samsung được điều hành bởi một đội ngũ các nhà quản lý, sự vắng mặt của Lee có thể làm đình trệ hoặc làm phức tạp các khoản đầu tư lớn, các bước đi chiến lược dài hạn hơn của tập đoàn số một Hàn Quốc này. Lee đã đóng một vai trò tích cực tại công ty, thường xuyên tham gia các sự kiện công cộng và liên quan đến chính phủ sau khi ông được thả tự do năm 2018.
Shin Se-don, Giáo sư danh dự về kinh tế tại Đại học Sookmyung Women’s, gọi bản án tù là "quá đáng" và cảnh báo rằng có thể chính phủ sẽ nhận được sự phản đối của một bộ phận người ủng hộ Samsung vì tầm quan trọng của Tập đoàn này đối với đất nước.
"Việc bắt giam Lee sẽ gây ra một cú sốc tinh thần cho người dân. Samsung là trụ cột của nền kinh tế của chúng tôi và mọi người sẽ khó chịu về kết quả này", giáo sư Shin nói và cho biết Lee có thể quản lý công ty dù ở trong tù, tuy nhiên cũng có một số trở ngại.
Trong phiên điều trần cuối cùng vào ngày 30/12/2020, Lee nói lời cuối cùng rằng mọi nỗ lực của ông là để làm cho Samsung trở nên vĩ đại, đồng thời cam kết không lặp lại những hành vi sai trái trong quá khứ và không truyền lại quyền lực cho con cái của mình.
Việc bị tuyên án tù cũng khiến kế hoạch lên ngôi chủ tịch Samsung của Lee có thể sẽ bị trì hoãn cho đến khi ông được tự do. Ngoài ra, ông còn phải đối mặt với một vụ kiện khác liên quan đến vụ sáp nhập gây tranh cãi giữa Samsung C&T và Cheil Industries vào năm 2015, bao gồm các cáo buộc thao túng giá cổ phiếu, vi phạm các quy định kiểm toán.
Sơn Nam (Theo Bloomberg)