Khao khát có một công việc ngân hàng hoặc tài chính ở những doanh nghiệp lớn, các sinh viên Trung Quốc sẵn sàng chi hàng chục ngàn USD để tìm kiếm việc làm. Điều này giúp các công ty tư vấn nghề nghiệp mọc lên như nấm, sở hữu đội ngũ chuyên gia trong ngành có khả năng mở ra cánh cửa việc làm cho những sinh viên có tiền. Các công ty này đang tính phí từ 12.000 USD lên để giúp sinh viên có cơ hội thực tập và cuối cùng là việc làm tại các công ty tài chính nổi tiếng phố Wall như Goldman Sachs Group Inc. và Citigroup Inc.
Các chuyên gia tư vấn sẽ vạch ra lộ trình, cung cấp hướng đi cho sinh viên bằng cách kết nối họ với các nhân viên trong các công ty tài chính để lập chiến lược, tạo quan hệ, viết thư giới thiệu. Điều này giúp các ứng viên thành công tìm được công việc trong các trung tâm tài chính từ Thượng Hải đến New York.
Điều này diễn ra trong bối cảnh thị trường lao động ở Trung Quốc đang trong thời kỳ ảm đạm nhất trong nhiều thập kỷ với con số kỷ lục 9,1 triệu sinh viên mới tốt nghiệp trong năm nay. Tỷ lệ cạnh tranh ngày càng cao khi hàng loạt du học sinh trở về nước vì Covid-19 bùng phát và vấn nạn bài Á diễn ra căng thẳng ở các quốc gia phương Tây. Điều này khiến việc tìm kiếm việc làm của sinh viên Trung Quốc càng khó khăn hơn. Theo báo cáo của trang web tuyển dụng Zhaopin, do ảnh hưởng của đại dịch, tỷ lệ tuyển dụng trong lĩnh vực tài chính giảm 12% vào năm 2020. Ví dụ một vị trí tuyển dụng làm việc trong quỹ đầu tư hoặc các công ty mối giới chứng khoán có tới 40 ứng viên tham gia ứng tuyển.
DreambigCareer, công ty tư vấn nghề nghiệp có trụ sở tại Thành Đô, được thành lập vào năm 2013 và hỗ trợ du học Trung Quốc cho biết họ tiếp nhận 4.000 khách hàng vào năm ngoái, tăng gấp 4 lần trong vòng 4 năm qua, theo Joseph Guo, người đồng sáng lập kiêm CEO, người từng làm lãnh đạo tại ngân hàng Credit Suisse. Công ty này đã thu hút được hơn 3.000 nhân viên ngân hàng và chuyên gia tư vấn từ các công ty tài chính hàng đầu hợp tác để giới thiệu việc làm cho sinh viên.
Guo cho biết công ty cung cấp chương trình tư vấn có tên Blackbelt nhận được nhiều quan tâm từ sinh viên năm nhất và năm hai khi giúp họ có cơ hội thực tập từ những năm đầu đại học. Hiện nay, công ty cung cấp hơn 100 giờ đào tạo, phân bổ 4 đến 5 cố vấn viên cho mỗi khách hàng trẻ. Guo cho biết chi phí tư vấn của DreambigCareer dao động từ vài trăm USD đến hơn 10.000 USD, thấp hơn mặt bằng chung của ngành.
Bùng nổ nhu cầu tư vấn nghề nghiệp không chỉ giới hạn ở Trung Quốc, các công ty ở Mỹ cũng "nhảy vào chào hàng". Hãng tư vấn việc làm Wall Street Oasis cho biết họ có hơn 1.000 chuyên gia trong nhiều lĩnh vực, giúp khách hàng tìm kiếm công việc như ý. Trong khi đó công ty tư vấn Wall Street Tequilla được nhiều sinh viên tìm đến nhờ có tỷ lệ thành công cao, dù mức phí đắt đỏ. Wall Street Tequilla cho biết đã thành công giúp đỡ 3.000 sinh viên kiếm được việc làm có mức lương trên 1 triệu nhân dân tệ (khoảng152.680 USD) suốt 7 năm qua.
Tuy nhiên, dịch vụ này khiến nhiều chuyên gia lên án do sự cạnh tranh không công bằng giữa những người tìm việc. Sean Wang, một nhân viên ngân hàng cấp cao và là tác giả của cuốn sách Làm thế nào để trở thành một nhân viên ngân hàng đầu tư, cho rằng: "Nếu bạn trả tiền để nhờ người khác viết thư xin việc hoặc phỏng vấn vòng đầu tiên, liệu có công bằng cho những người tìm việc không có hoặc không đủ tiền mua những gói như vậy không?". Đồng thời, lo ngại về đạo đức cũng dấy lên khi một số chuyên viên lợi dụng danh tiếng của công ty để giới thiệu việc làm lấy hoa hồng.
Bloomberg cho biết các doanh nghiệp được đề cập trong quảng cáo của các công ty tư vấn như Goldman Sachs Group Inc. và Citigroup Inc. khẳng định không có bất kỳ quan hệ gì với các công ty tư vấn này và ứng viên vào công ty đều trải qua quá trình cạnh tranh công bằng.
Isabel Xu, 24 tuổi, tốt nghiệp đại học Johns Hopkins University (Mỹ) đã tìm được vị trí thực tập sinh trong công ty tài chính hàng đầu Trung Quốc cho biết cô không nhờ đến sự trợ giúp của các công ty tư vấn. "Có mối quan hệ với các chuyên gia tài chính, nhân viên ngân hàng và được giới thiệu vào làm việc là lợi thế rất lớn, nhưng tôi nghĩ nó không phải tuyệt đối. Kỹ năng mới là thứ giúp bạn tiến bước trong sự nghiệp", Xu nói.
Sơn Nam (Theo Bloomberg)