Ngày 16/6/2018, trong một thông báo trên website, Crown Property Bureau (CPB) - cơ quan chịu trách nhiệm quản lý tài sản cho quốc vương Thái Lan - cho biết đã chuyển toàn bộ tài sản hoàng gia trị giá hàng chục tỷ USD được cơ quan này nắm giữ trong hơn 80 năm thay mặt cho chế độ quân chủ và quốc gia vào tay của tân vương Maha Vajiralongkorn (Rama X). CPB sẽ được đặt dưới quyền kiểm soát trực tiếp của vua Rama X.
"Tất cả các tài sản của CPB đều được chuyển nhượng và chuyển về quyền sở hữu của nhà vua để chúng có thể được điều hành và quản lý theo quyết định của Ngài", CPB cho biết và nói thêm rằng tài sản "bây giờ sẽ được giữ dưới danh nghĩa của nhà vua" và phải chịu thuế.
Theo Financial Times, việc chuyển giao quyền sở hữu từ CPB sang quyền kiểm soát cá nhân của nhà vua đã đưa ông trở thành một trong những quốc vương giàu nhất thế giới với khối tài sản ước tính 40 tỷ USD. Danh mục tài sản của vua Thái Lan ngoài các bất động sản đắc địa ở trung tâm thủ đô Bangkok, còn có cổ phần trong các công ty lớn nhất Thái Lan như Tập đoàn Siam Cement Group và Ngân hàng Thương mại Siam.
Về bất động sản: CPB quản lý 6.560 ha đất trên cả nước, với 40.000 hợp đồng cho thuê, trong đó có 17.000 hợp đồng tại thủ đô Bangkok. Trong đó chỉ riêng tại Bangkok, CPB sở hữu 1.328 ha gồm nhiều dự án bất động sản cao cấp và trung tâm thương mại hạng sang. Trong một cuốn tiểu sử năm 2011 về cố quốc vương Bhumibol, số bất động sản tại Bangkok này ước tính trị giá 33 tỷ USD.
Kể từ khi nhà vua nắm quyền sở hữu tài sản CPB, thị trường bất động sản của Thái Lan đã trở nên sôi động hơn. Khoảng 4,7 tỷ USD công trình mới đã được thông báo xây dựng trên số đất CPB quản lý. Vài năm gần đây, các hãng bất động sản rất tích cực đầu tư vào tài sản của nhà vua.
Về tài sản doanh nghiệp: CPB quản lý 23% cổ phần trong ngân hàng Thương mại Siam trị giá 1,7 tỷ USD và 33,3% trong đế chế công nghiệp Siam Cement Group trị giá 4,5 tỷ USD. Cả hai công ty này đều được thành lập bởi sắc lệnh hoàng gia đầu thế kỷ 20.
Ngoài ra nhà vua Rama X cũng được cho là sở hữu khối vàng bạc, đá quý trị giá hàng chục triệu USD. Trong đó có Golden Jubilee Diamond 545,67 carat - viên kim cương nhiều góc cạnh lớn nhất thế giới có giá trị khoảng 12 triệu USD.
Khi đại dịch Covid-19 bùng phát ở Thái Lan khiến hơn 3.600 người nhiễm virus và hàng triệu người rơi vào cảnh thất nghiệp thì vua Rama X cùng dàn thê thiếp dành phần lớn thời gian nghỉ dưỡng ở Đức. Theo Ngân sách của Thái Lan, chi tiêu cho Văn phòng Hoàng gia dự kiến đạt gần 9 tỷ baht (290 triệu USD) trong năm nay, cao hơn gấp đôi so với ngân sách 4,2 tỷ baht được lập vào năm 2018. Hầu hết chi tiêu của hoàng gia do các cơ quan chính phủ chi trả, bao gồm 1,2 tỷ baht do Bộ Quốc phòng và 1,6 tỷ baht do cảnh sát Thái Lan chi trả cho an ninh hoàng gia, và 7 tỷ baht được cấp cho các dự án phát triển của hoàng gia. Ngoài ra còn có 38 máy bay và trực thăng dành riêng cho hoàng gia.
Trước tác động của đại dịch và suy thoái kinh tế, người Thái không còn im lặng trước chế độ quân chủ "bất khả phạm thượng" nữa. Từ giữa tháng 6, đã có hàng loạt cuộc biểu tình yêu cầu cải cách chế độ quân chủ và chỉ trích chi tiêu tốn kém của hoàng gia. Sinh viên biểu tình đặt câu hỏi tại sao công quỹ lại được dành cho một vị vua mà thời gian ở Đức nhiều hơn ở Thái Lan. Họ đưa ra tuyên ngôn 10 điểm yêu cầu cải cách chế độ quân chủ kêu gọi cắt giảm ngân sách hoàng gia "để phù hợp với tình hình kinh tế của đất nước".
Hồi tháng 9, những người biểu tình đặt một tấm bảng gần cung điện hoàng gia với khẩu hiệu "Thái Lan thuộc về người dân, không phải của nhà vua như cách họ đã lừa dối chúng tôi". Anon Nampa, một lãnh đạo ccủa cuộc biểu tình, gọi ngân sách hoàng gia là "quá mức" và nói rằng nó đã "tăng lên một cách không cần thiết".
Bỏ ngoài tai mọi chỉ trích của dân chúng, vua Rama X vẫn tận hưởng cuộc sống trong khách sạn bốn sao Grand Hotel Sonnenbichl tại một thị trấn trượt tuyết trên dãy núi Alps, biên giới giữa Đức với Áo. Thi thoảng ông cùng dàn thê thiếp chuyển đến khu biệt thự ở Tutzing gần hồ Starnberg, cách Munich khoảng 40 km. Nhà vua chỉ trở về Thái Lan vào những dịp quan trọng.
Sơn Nam (Theo Financial Times)