Ngày 30/11, Bệnh viện thẩm mỹ Kangnam phối hợp với giáo sư, phó giáo sư, bác sĩ đầu ngành và các chuyên gia đến từ Bệnh viện Nhân Dân 115 tổ chức hội thảo "An toàn trong phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ" ở TP HCM. Sự kiện có sự tham gia của đại diện Bộ Y tế, cùng các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực gây mê hồi sức, phẫu thuật tạo hình và hơn 100 y bác sĩ trên toàn quốc.
Là một trong bốn diễn giả phát biểu tại sự kiện, bác sĩ chuyên khoa I Hoàng Hữu Tùng (Phó khoa Gây mê hồi sức, Bệnh viện thẩm mỹ Kangnam) đã có nhiều chia sẻ về vấn đề an toàn trong phẫu thuật.
Ông cho biết, sự cố y khoa là các tình huống không mong muốn xảy ra trong quá trình chẩn đoán, chăm sóc, điều trị do tác động khách quan hoặc chủ quan gây tổn hại đến sức khỏe, tính mạng của người bệnh.
Nguyên nhân của sự cố y khoa
Theo bác sĩ Hữu Tùng, có thể phân loại nguyên nhân các lỗi thành các nhóm: tổ chức, hoàn cảnh, nhóm, cá nhân, tính chất công việc và người bệnh.
Nhóm nguyên nhân chính đến từ việc bất cẩn, thiếu quan tâm; nhân viên chưa được đào tạo, thiếu kinh nghiệm; tuổi và sức khoẻ của nhóm phẫu thuật; chẩn đoán sai; nhân viên làm việc quá sức, áp lực công việc; sai sót trong cấp phát thuốc, ghi chép không "rõ ràng" trong hồ sơ bệnh án hoặc do nhầm nhãn thuốc.
Ngoài ra còn có thể do thiếu công cụ (bảng kiểm) để chắc chắn mọi thứ được kiểm tra kỹ lưỡng; nhóm phẫu thuật chưa thực sự ăn ý và gắn kết; áp lực từ việc giảm thời gian phẫu thuật, phương pháp phẫu thuật yêu cầu các thiết bị hoặc tư thế người bệnh khác biệt; văn hóa tổ chức, làm việc; mức độ thân thiện, an toàn của môi trường làm việc; chăm sóc, theo dõi sau phẫu thuật.
Sai sót cũng có thể đến từ phía người bệnh, nhất là khi họ có nguy cơ như: béo phì, bất thường giải phẫu... hay rối loạn ý thức, thiếu sự hợp tác. Hiểu nhầm giữa người bệnh với nhóm phẫu thuật do bất đồng ngôn ngữ (khách du lịch, dân tộc thiểu số...).
Giải pháp bảo đảm an toàn trong phẫu thuật thẩm mỹ
Trước thực trạng đó, theo bác sĩ Tùng, quan điểm phòng tránh sự cố y khoa cần được xem xét như một vấn đề y tế công cộng của mọi người, trách nhiệm là của cả hệ thống y tế. Đồng thời cần tăng cường nghiên cứu về sự cố, triển khai hệ thống báo cáo sự cố...
Để hạn chế sai sót, sự cố y khoa trong phẫu thuật, giải pháp chung là tạo văn hóa an toàn, lỗi và biến chứng phải được xem xét như cơ hội học tập cho tương lai. Nhân viên y tế cần dũng cảm công bố các biến chứng để đồng nghiệp tham khảo trên các diễn đàn. Ngoài ra cần cải thiện thu thập, đo lường lỗi, báo cáo biến chứng và tử vong, bởi thông tin về các lỗi thường gặp là cơ hội duy nhất để cải thiện hữu hiệu độ an toàn phẫu thuật.
Đi theo hướng tiếp cận hệ thống, xác định vấn đề cần ưu tiên giải quyết, thận trọng khi tiên phong thực hiện các kỹ thuật mới, chấp nhận bắt buộc và hạn chế phạm lỗi... cũng là những giải pháp được nêu ra.
Về việc phòng tránh sự cố phẫu thuật, bác sĩ Tùng nhấn mạnh nhân viên y tế có liên quan cần phải nắm rõ thông tin về người bệnh, chuẩn bị kỹ lưỡng trước mỗi ca phẫu thuật, gắn kết nhóm phẫu thuật (phẫu thuật viên, bác sĩ gây mê, điều dưỡng phụ mê, phụ dụng cụ vòng trong vòng ngoài và người phụ).
Yếu tố con người đóng vai trò quan trọng, cần tổ chức các khóa học hoặc tọa đàm về chủ đề sai sót, sự cố y khoa để nhắc nhở nhân viên y tế thường xuyên. Song song đó cải thiện điều kiện làm việc, có hệ thống báo cáo sự cố thường xuyên, kịp thời.
Những năm gần đây đã có cải thiện đáng kể về an toàn người bệnh trong phẫu thuật. Việc sử dụng bảng kiểm an toàn phẫu thuật của WHO đã làm giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng phẫu thuật của hơn 1/3 trường hợp trên tất cả bệnh viện được chọn triển khai thí điểm. Cụ thể, tỷ lệ biến chứng giảm từ 11% xuống còn 7% và tỷ lệ tử vong giảm từ 1,5% xuống 0,8%.
Được sự giúp đỡ của WHO, Việt Nam đã tiến hành áp dụng thử bảng kiểm tại một số cơ sở ngoại khoa lớn từ năm 2010 và cho kết quả rất khả quan. Một số bệnh viện tự xây dựng và áp dụng bảng kiểm, phiếu chuẩn bị tiền phẫu, hậu phẫu phù hợp với điều kiện riêng.
Lấy ví dụ tại Bệnh viện thẩm mỹ Kangnam, bác sĩ cho biết đơn vị hiện tuân thủ nghiêm ngặt bảng kiểm an toàn phẫu thuật của WHO, theo dõi sát trong và sau phẫu thuật. Kangnam cũng chú trọng đào tạo công tác cấp cứu ban đầu cho toàn bộ nhân viên, đặc biệt là khoa Gây mê và khoa Ngoại.
Thảo Trang