Casu Marzu là đặc sản nổi tiếng tại vùng Sardinia, hòn đảo lớn thứ hai ở Địa Trung Hải, vùng tự trị của Italy. Người dân Sardinia ăn Casu Marzu hàng trăm năm qua. Đây là món ăn tiêu biểu của họ, thường được phục vụ trong các dịp đặc biệt như sinh nhật, tiệc độc thân và cả đám cưới. Không chỉ thế, theo dân gian, Casu Marzu còn được coi như loại thuốc kích dục hiệu quả.
Nhưng Casu Marzu cũng là loại pho mát kén người ăn. Nó được gọi với cái tên là "pho mát hỏng" hay được biết đến là loại pho mát... biết đi, là hỗn hợp của nhiều loại sữa và các phụ gia khác. Đây là pho mát có yêu cầu chất lượng khá cao, mềm, có vị cay làm bạn có thể phải ứa nước mắt. Nhiều người cho rằng mùi vị của nó có được như vậy là nhờ những con giòi sống bên trong.
Một miếng Casu Marzu có thể chứa tới hàng nghìn con giòi đang bò và người dân vùng Sardinian hiểu rõ về loại pho mát này, chúng chỉ ngon chỉ khi những con giòi còn sống. Một cách hiển nhiên, khi giòi đã chết và bị phân hủy, Casu Marzu sẽ hỏng, gây độc cho hệ tiêu hóa của người ăn.
Casu Marzu thực chất được tạo thành từ Pecorino Sardo - một loại pho mát được ngâm trong nước muối, sau đó hun khói, được để cho tới khi chín trong các hầm pho mát ở vùng trung tâm Sardinia. Nhưng để sản xuất được Casu Marzu, miếng pho mát Pecorino Sardo phải không được che đậy, để cho một loại "ruồi pho mát" (tên khoa học là Piophila Casei) có thể đẻ trứng bên trong. Khi trứng ruồi nở thành vô số giòi con, chúng sẽ ăn chính miếng pho mát đó. Nhờ đó, chúng sản sinh một loại enzym thúc đẩy quá trình lên men và chất béo, hình thành Casu Marzu. Đôi khi, để đẩy nhanh quá trình làm pho mát, người ta chủ động cắt miếng pho mát Pecorino Sardo và cho những con giòi vào bên trong.
Loại pho mát này lâu nay đã bị cấm bởi nó không đạt các yêu cầu về tiêu chuẩn vệ sinh của Liên minh châu Âu. Theo Luật Sức khỏe của Italy, nó bị cấm bán trong các cửa hàng bởi nhiều báo cáo về các phản ứng phụ sau khi ăn như dị ứng, bệnh lậu đường ruột hay nhiễm độc ấu trùng... Bởi một thực tế, khi đã tiêu hóa, trùng Piophila Casei có thể đi xuyên qua ruột mà không chết (đôi khi axít trong ruột không thể giết được tất cả các con giòi từ miếng pho mát). Trong trường hợp đó, giòi sẽ cư trú trong ruột, có thể gây ra tổn thương ruột nghiêm trọng và vượt qua thành ruột, gây ra đau vùng cơ hoành, nôn mửa và tiêu chảy.
Casu Marzu không được phép bán ở Italy, nhưng những người chăn cừu tại địa phương vẫn lén lút sản xuất loại pho mát đó với số lượng nhỏ để bán tại các chợ đen. Nó thường xuyên được để ở dưới quầy, và chỉ được bán cho những người khách đáng tin nhất. Nếu bị phát hiện, người bán sẽ bị phạt với khoản tiền lớn. Giá Casu Marzu thường cao gấp đôi pho mát Pecorino. Người ta thường ăn nó với bánh mỳ của vùng Sardinian và uống cùng một loại rượi vang đỏ có độ cồn cao là Cannonau.
Một lưu ý nữa, một số người phải đeo bảo vệ mắt khi ăn loại pho mát này bởi vì ấu trùng trong miếng pho mát Casu Marzu có thể nhảy cao tới 15 cm vào mắt bạn với sự chính xác tuyệt đối. Tốt nhất nên ăn bằng cách kẹp sandwich và chủ động dùng tay bảo vệ mắt trước khi ăn.
Anh Trung